Bijbels met zilveren sloten zijn bekend vanaf de 16e eeuw. Een aantal vroege exemplaren zijn nog bewaard gebleven in musea of particuliere verzamelingen.
Hij zijn voornamelijk eenvoudige sluitingen zonder enige vorm van opsmuk. In de 17e eeuw en zeker ook in de 18e eeuw gingen de mensen steeds meer waarde hechten aan bewerkte zilveren sloten.
In deze blog willen we specifiek inzoomen op zilveren sloten vanaf de 18e eeuw waar de evangelisten Mattheus, Marcus, Lukas en Johannes staan afgebeeld.
De evangelisten Mattheus, Marcus, Lukas en Johannes schreven de eerste 4 boeken van het nieuwe testament. Zij beschreven het levensverhaal van Jezus in zijn tijd dat hij op aarde was. De 4 evangelisten zijn wellicht de meest afgebeelde figuren in de kerkgeschiedenis. In bijna alle oude kerken waar muurschilderingen of houtwerk aanwezig is, komen we de 4 evangelisten tegen.
Nu de vraag, hoe kunnen we de verschillende evangelisten herkennen en waarom zijn ze op deze manier afgebeeld?
Mattheüs wordt afgebeeld met een mens- of engelfiguur. Hij begint zijn evangelie met de stamboom (geslachtsregister) van Jezus, vanwege dit menselijke begin, kreeg de evangelist dit symbool toegewezen.
Marcus wordt afgebeeld met een leeuw. De evangelist schrijft in het begin van zijn evangelie over Johannes de Doper. Hij woonde en verbleef in de woestijn. Tevens werd Jezus in de woestijn verzocht. Vandaar dat aan Marcus de leeuw toegewezen is als symbool. Tevens staat de leeuw symbool voor Jezus als de leeuw uit de stam van Juda.
Lucas wordt afgebeeld met een rund of stier. Lucas begint zijn evangelie met de priester Zacharias die een offer brengt. Omdat een rund in die tijd een kostbaar offer vertegenwoordigde, heeft hij het symbool van een rund gekregen. Een tweede uitleg is dat Lucas schrijft dat Jezus gekruisigd / geofferd werd als boetedoening voor de mensheid en daarom de rund of stier as traditioneel offerdier aan hem gegeven is.
Johannes wordt afgebeeld met een adelaar. Deze vogel vliegt op grote hoogte en ziet met zijn scherpe blik wat er zich beneden afspeelt. Johannes neemt in zijn evangelie een hoge vlucht en verklaart veel van Gods tegenwoordigheid en de uitwerking die dit heeft. Dit symbool past bij deze evangelist.
Tenslotte staat In het laatste Bijbelboek Openbaring de vier gevleugelde dieren ook beschreven bij een visioen van de hemel:
En midden in de troon en rondom de troon waren vier dieren, vol ogen van voren en van achteren. En het eerste dier was een leeuw gelijk, en het tweede dier een rund gelijk, en het derde dier had een gelaat als van een mens, en het vierde dier was een vliegende arend gelijk. En de vier dieren hadden elk voor zich zes vleugels en waren rondom en van binnen vol ogen en zij hadden dag noch nacht rust (Openbaring 4: 6b-8a).
De zilversmeden hebben de evangelisten fraai uitgewerkt op de zilveren sloten en hiermee de Bijbels verfraaid zoals u in onderstaande foto’s kunt zien.
